โรคเบาหวานเกิดจากตับอ่อนสร้างฮอร์โมนอินซูลินไม่พอเพียง ทำให้ไม่สามารถเผาผลาญน้ำตาลไปใช้เป็นพลังงานได้ จึงมีการคั่งค้างของน้ำตาลในกระแสเลือดและตามอวัยวะต่างๆ เมื่อน้ำตาลคั่งค้างอยู่ในกระแสเลือดมาก ก็จะถูกไตกรองน้ำตาลออกมาพร้อมกับปัสสาวะ ทำให้ปัสสาวะมีรสหวาน เรียกว่าเบาหวาน เพราะในทางการแพทย์ คำว่า "เบา" หมายถึง ปัสสาวะ ซึ่งจะตรงข้ามกับ คำว่า "หนัก" หมายถึง อุจจาระ
ผู้ป่วยเบาหวาน มักจะปัสสาวะบ่อยและแต่ละครั้งจะมีปริมาณมาก เนื่องจากมีน้ำตาลจะออกมาพร้อมปัสสาวะ ทำให้ผู้ป่วยเสียน้ำมาก ทำให้กระหายน้ำ และเนื่องจากร่างกายขาดอินซูลินที่จะไปย่อยน้ำตาลให้เป็นพลังงานได้ จึงทำให้ร่างกายขาดพลังงาน ด้วยเหตุนี้ผู้ป่วยเบาหวานจึงหิวตลอดเวลา ขณะเดียวกันร่างกายก็จะซูบผอมลง เพราะร่างกายจะสลายไขมันและกล้ามเนื้อให้ไปเป็นพลังงานทดแทน